Ustawa o ochronie sygnalistów z dnia 14 czerwca 2024 roku wprowadza istotne zmiany w zakresie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa w miejscach pracy. Wraz z jej wejściem w życie, firmy muszą wdrożyć odpowiednie procedury i mechanizmy ochrony, aby spełniać nowe wymagania. Jakie kary przewiduje ustawa za naruszenie jej przepisów? Przyjrzyjmy się przykładowym sytuacjom, które mogą prowadzić do nałożenia sankcji.
Kary za Działania Odwetowe Wobec Sygnalistów
Ustawa kładzie duży nacisk na ochronę sygnalistów przed działaniami odwetowymi. Pracodawcy nie mogą podejmować żadnych negatywnych działań wobec osób zgłaszających naruszenia.
Przykład 1: Zwalnianie sygnalisty
Sytuacja: Pracownik zgłasza naruszenie zasad bezpieczeństwa w miejscu pracy. Kilka tygodni później otrzymuje wypowiedzenie umowy bez uzasadnienia.
Konsekwencje: Pracodawca może zostać ukarany za działania odwetowe wobec sygnalisty. Zgodnie z ustawą, sygnalista ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku.
Art. 14 ustawy przewiduje, że w takiej sytuacji sygnalista może dochodzić swoich praw i otrzymać odszkodowanie za doznane szkody.
Kary za brak ustanowienia procedur zgłaszania naruszeń
Firmy zatrudniające powyżej 50 pracowników są zobowiązane do ustanowienia procedur zgłaszania naruszeń. Brak wdrożenia tych procedur może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Przykład 2: Brak procedury i kanałów zgłaszania
Sytuacja: Firma zatrudniająca 70 osób nie ustanowiła procedur zgłaszania naruszeń. Pracownicy nie mają jasno określonych kanałów, przez które mogą zgłaszać naruszenia prawa.
Konsekwencje: Firma może zostać ukarana grzywną do 100 000 zł za brak procedur lub ich niewłaściwe wdrożenie.
Art. 54 ustawy wyraźnie wskazuje, że firmy muszą mieć wdrożone procedury, a ich brak skutkuje karą finansową.
Kary za utrudnianie zgłaszania naruszeń
Utrudnianie lub uniemożliwianie zgłaszania naruszeń prawa jest poważnym wykroczeniem. Osoby podejmujące takie działania mogą ponieść surowe konsekwencje.
Przykład 3: Zastraszanie pracowników
Sytuacja: Przełożony grozi pracownikom zwolnieniem, jeśli zdecydują się zgłosić jakiekolwiek naruszenia procedur firmy.
Konsekwencje: Osoba, która zastrasza pracowników w celu uniemożliwienia zgłaszania naruszeń, może być ukarana grzywną lub karą ograniczenia wolności.
Art. 54 ust. 1 pkt 3 ustawy mówi o sankcjach za działania mające na celu utrudnianie zgłaszania naruszeń, co może obejmować również zastraszanie pracowników.
Kary za ujawnienie tożsamości sygnalisty bez zgody
Poufność jest kluczowym elementem w ochronie sygnalistów. Ujawnienie tożsamości sygnalisty bez jego zgody może mieć poważne konsekwencje prawne.
Przykład 4: Ujawnienie tożsamości sygnalisty
Sytuacja: Pracodawca przypadkowo ujawnia tożsamość sygnalisty innym pracownikom, mimo że obiecał zachowanie jej w tajemnicy.
Konsekwencje: Osoba odpowiedzialna za ujawnienie tożsamości sygnalisty może zostać ukarana grzywną, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 55 ustawy przewiduje sankcje za naruszenie poufności danych sygnalistów.
Ochrona danych i poufność zgłoszeń
Ustawa nakłada na firmy obowiązek zapewnienia ochrony danych osobowych sygnalistów. Pracodawcy muszą wdrożyć mechanizmy, które zapewnią, że dane te będą przetwarzane zgodnie z przepisami prawa.
Przykład 5: Brak ochrony danych
Sytuacja: Firma przechowuje zgłoszenia sygnalistów w niezaszyfrowanych plikach, które są dostępne dla wszystkich pracowników.
Konsekwencje: Firma może zostać ukarana za naruszenie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych sygnalistów. Taki brak zabezpieczeń może prowadzić do grzywny i konieczności wdrożenia dodatkowych środków ochrony danych.
Art. 27 ustawy wymaga, aby tożsamość sygnalisty i dane osobowe były chronione przed nieupoważnionym dostępem.
Podsumowanie
Ustawa o ochronie sygnalistów z 2024 roku wprowadza surowe kary za naruszenie jej przepisów. Firmy muszą podjąć konkretne kroki, aby wdrożyć odpowiednie procedury zgłaszania naruszeń, chronić dane sygnalistów, unikać działań odwetowych oraz zabezpieczyć proces komunikacji i ochrony sygnalistów. Brak przestrzegania tych wymogów może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym kar finansowych i sankcji prawnych.
Przykłady przedstawione w artykule ukazują, jakie sytuacje mogą skutkować nałożeniem kar. Firmy muszą być świadome swoich obowiązków i podejmować odpowiednie działania, aby zapewnić zgodność z przepisami oraz ochronę osób zgłaszających naruszenia.
